Động Long Quang (hang Mắt Rồng) nằm trên núi Rồng, ngay ở phần mỏm đá nhô ra phía bờ Nam sông Mã, sát cạnh chân cầu Hàm Rồng. Động Long Quang là thắng cảnh thuộc khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng, phường Hàm Rồng, tỉnh Thanh Hóa. Động nằm cách Quốc lộ 1A (cũ) khoảng 100m.

Hang Mắt Rồng thuộc khu di tích Hàm Rồng, Thanh Hóa (Ảnh: sưu tầm)

Cái tên hang Mắt Rồng được gọi theo đặc điểm của hang. Theo đó, động có hai cửa hang sâu và thông nhau trông giống như hai con mắt đang nhìn về hai hướng: mắt phải hướng về phía Tây Nam (trước kia là Hạc Thành), mắt trái hướng về phía Đông Bắc (là vùng đồng bằng rộng lớn của xứ Thanh).

 Theo truyền thuyết xa xưa, dãy núi Hàm Rồng Thanh Hóa là hiện thân của một con rồng chín khúc uốn lượn trên dòng sông Mã. Phần đầu rồng chính là động Quang Long; các dãy núi liên tiếp bao gồm đồi C4, đồi Rada, đồi Con Công, khu Văn Chỉ tương ứng với phần lưng rồng; còn phần đuôi nằm ở cuối làng Đông Sơn. Động Long Quang chính thức được công nhận là Di tích lịch sử cách mạng và danh thắng cấp quốc gia vào năm 1975. Cùng với các địa điểm danh thắng – di tích – tâm linh khác trong khu di tích lịch sử Hàm Rồng, động Quang Long cũng là địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút du khách khắp nơi đến tham quan, vãn cảnh.

Hình ảnh của động Long Quang (Ảnh: sưu tầm)

  Động Long Quang là một trong những danh thắng đẹp nổi tiếng của xứ Thanh. Từ xa xưa, vẻ đẹp của nơi đây đã làm động lòng bao tao nhân, mặc khách ghé thăm. Nhiều bậc thi nhân đến đây như Lê Thánh Tông, Cao Bá Quát, Nguyễn Trãi, Ngô Thì Sĩ… động lòng trước vẻ đẹp của nơi này đã đề những bài thơ ca ngợi. Hiện nay, trên trần hang, vách đá còn lưu giữ các bài thơ của vua Lê Thánh Tông (năm 1478), vua Lê Hiến Tông (năm 1501).

Động Long Quang nằm sát bờ sông Mã, có cảnh trí đẹp nên thơ. Bên trong động rộng khoảng 5m, cao hơn 10m, chiều dài khoảng 30m. Động có sức chứa lên đến cả trăm người. Không khí trong hang mát mẻ, trong lành quanh năm. Chính vì vậy, vào mùa hè, nhiều người thường tìm đến đây vãn cảnh, tránh nóng. Đứng từ hang Mắt Rồng, du khách có thể nhìn thấy bao quát cả vùng rộng lớn với những ngọn núi nhấp nhô, dòng sông Mã hiền hòa và cả thành phố Thanh Hóa phía xa xa.

Hang Mắt Rồng Thanh Hóa gắn liền sự hy sinh anh dũng của quân và dân ta trong cuộc chiến bảo vệ cầu Hàm Rồng lịch sử, mang đến chiến thắng vẻ vang. Lòng hang Mắt Rồng vốn rộng, có thể cùng lúc chứa được cả trăm người. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nơi đây là địa điểm đóng quân của Phân đội 3 Công an vũ trang Thanh Hóa (ngày nay là Bộ đội Biên phòng). Và cũng chính nơi này, quân dân ta đã dùng làm nơi sơ cứu của các chiến sĩ bị thương trong lúc làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Hàm Rồng – tuyến giao thông huyết mạch nối 2 miền Nam – Bắc trước cuộc bắn phá ác liệt của không quân Mỹ.

Động Long Quang góp một phần lớn vào chiến thắng cầu Hàm Rồng lịch sử. Ngày nay, đến thăm di tích lịch sử cách mạng hang Mắt Rồng, du khách sẽ được nghe kể những câu chuyện gắn với một thời đạn bom đau thương nhưng vô cùng hào hùng của dân tộc. Qua đó, thêm yêu quý và tự hào về những trang sử vẻ vang của đất nước.

Lòng hang động rộng, mát mẻ quanh năm (Ảnh: sưu tầm)

 Động Long Quang còn có một huyệt đạo thiêng. Vào dịp lễ tết, người dân địa phương thường đến đây dâng hương cầu may mắn, bình an. Du khách đến tham quan hang Mắt Rồng vào những dịp đặc biệt như lễ tết, có thể mang theo hương hoa để cầu an.

Thanh Nhàn biên tập